کد مطلب:259309 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:185
فرمان امام هادی به ساخت ساعت
علی بن مهزیار اهوازی كه از اصحاب و وكلای حضرت امام علی النقی علیه السلام و مردی موثق، صحیح العقیده و صاحب كتاب های متنوع در علوم اسلامی است نامه ای از امام هادی علیه السلام دریافت می دارد كه به او دستور ساختن ساعت را صادر فرموده است.
[ صفحه 67]
ابراهیم بن مهزیار «برادر علی بن مهزیار» گوید: در سال 28 - ظاهرا سال 228 - ساعت را به جانب سامرا حمل كردیم، چون به «سیاهه» رسیدیم علی بن مهزیار طی نامه ای امام علیه السلام را از جریان امر آگاه ساخت، اجازه ی ورود خواست و وقت ملاقات گرفت، برای ابراهیم نیز وقت گرفت.
امام علیه السلام اجازه فرمود كه بعد از ظهر فلان روز، خدمتش شرفیاب گردیم. در روزی تابستانی كه هوا به شدت گرم بوده همگی به خدمت او رسیدیم. در ضمن مسرور، خادم علی بن مهزیار نیز همراه بود، چون به نزدیكی های ساختمان آن حضرت رسیدیم، بلال غلام آن حضرت منتظر ما بود و ما را به اتاقی راهنمایی كرد. در آن وقت ما دچار تشنگی طاقت فرسایی گشته بودیم. اما هنوز درست جاگیر نشده بودیم كه یكی از خادمان آن حضرت ظرف چوبین پر از آب خنك آورد و ما نوشیدیم.
سپس امام علیه السلام علی بن مهزیار را به حضور پذیرفت و بعد از آن مرا پیش خود خواند. من از او درخواست دست بوسی كرده، دست شریفش را بوسه زدم. مدتی نزد او نشستم، سپس وداع گفتم.
چون از اتاق خارج شدم، صدایم كرده و فرمود: اینجا باش.
من با مسرور خادم آنجا ماندم و ایشان دستور فرمود كه ساعت نصب شود.
آن گاه یك كرسی بر آن حضرت گذاشتند روی آن جلوس فرمودند، كرسی دیگری در جانب چپ او جهت علی بن مهزیار گذاشتند. علی نیز بر آن نشست و من كنار ساعت ایستادم كه یك سنگریزه از ساعت سقوط كرد.
مسرور خادم گفت: هشت.
امام فرمود: هشت، همان ثانیه است؟
گفتم: بلی آقای ما [1] .
[ صفحه 68]
ما تا شب هنگام نزد او ماندیم و چون خارج شدیم به علی بن مهزیار فرمود: صبح زود مسرور خادم را نزد ما بفرست.
علی صبحگاهان مسرور را نزد آن حضرت فرستاد و چون داخل شد، فرمود: بار خدایا چون...
گفتم: نیك.
در این وقت نصر از آنجا می گذشت كه حضرت فرمود: در را ببند. در را ببند.
آن گاه در را بست و ردای خود را روی من انداخت و از دید نصر مخفی گرداند تا از كار ما نپرسد.
با تأملی ریشه نگر در این داستان زیبا به چند نكته می توان اشاره كرد:
1 - پیشوایان دین به همه ی واژه ها و گویش ها آشنا بوده و با آنها تكلم داشته اند.
2 - چنین استنباط می شود كه خاندان مهزیار اهوازی در صنعت ساعت سازی مهارت داشته اند، طبعا این به مقتضای سابقه و پیشینه ی دیرین هیأت و نجوم در سرزمین بابل (خوزستان و عراق كنونی) بوده است.
3 - پیشوایان دین علیهم السلام از تكنیك سودمند استقبال كرده و تشویق می نمودند.
4 - ساعتی كه برای امام علی النقی علیه السلام ساخته اند از نوع شنی و ماسه ای بوده كه یكی از انواع ساعت های رایج آن زمان، یعنی آبی، آفتابی و شنی به شمار می رفت.
[ صفحه 67]
ابراهیم بن مهزیار «برادر علی بن مهزیار» گوید: در سال 28 - ظاهرا سال 228 - ساعت را به جانب سامرا حمل كردیم، چون به «سیاهه» رسیدیم علی بن مهزیار طی نامه ای امام علیه السلام را از جریان امر آگاه ساخت، اجازه ی ورود خواست و وقت ملاقات گرفت، برای ابراهیم نیز وقت گرفت.
امام علیه السلام اجازه فرمود كه بعد از ظهر فلان روز، خدمتش شرفیاب گردیم. در روزی تابستانی كه هوا به شدت گرم بوده همگی به خدمت او رسیدیم. در ضمن مسرور، خادم علی بن مهزیار نیز همراه بود، چون به نزدیكی های ساختمان آن حضرت رسیدیم، بلال غلام آن حضرت منتظر ما بود و ما را به اتاقی راهنمایی كرد. در آن وقت ما دچار تشنگی طاقت فرسایی گشته بودیم. اما هنوز درست جاگیر نشده بودیم كه یكی از خادمان آن حضرت ظرف چوبین پر از آب خنك آورد و ما نوشیدیم.
سپس امام علیه السلام علی بن مهزیار را به حضور پذیرفت و بعد از آن مرا پیش خود خواند. من از او درخواست دست بوسی كرده، دست شریفش را بوسه زدم. مدتی نزد او نشستم، سپس وداع گفتم.
چون از اتاق خارج شدم، صدایم كرده و فرمود: اینجا باش.
من با مسرور خادم آنجا ماندم و ایشان دستور فرمود كه ساعت نصب شود.
آن گاه یك كرسی بر آن حضرت گذاشتند روی آن جلوس فرمودند، كرسی دیگری در جانب چپ او جهت علی بن مهزیار گذاشتند. علی نیز بر آن نشست و من كنار ساعت ایستادم كه یك سنگریزه از ساعت سقوط كرد.
مسرور خادم گفت: هشت.
امام فرمود: هشت، همان ثانیه است؟
گفتم: بلی آقای ما [1] .
[ صفحه 68]
ما تا شب هنگام نزد او ماندیم و چون خارج شدیم به علی بن مهزیار فرمود: صبح زود مسرور خادم را نزد ما بفرست.
علی صبحگاهان مسرور را نزد آن حضرت فرستاد و چون داخل شد، فرمود: بار خدایا چون...
گفتم: نیك.
در این وقت نصر از آنجا می گذشت كه حضرت فرمود: در را ببند. در را ببند.
آن گاه در را بست و ردای خود را روی من انداخت و از دید نصر مخفی گرداند تا از كار ما نپرسد.
با تأملی ریشه نگر در این داستان زیبا به چند نكته می توان اشاره كرد:
1 - پیشوایان دین به همه ی واژه ها و گویش ها آشنا بوده و با آنها تكلم داشته اند.
2 - چنین استنباط می شود كه خاندان مهزیار اهوازی در صنعت ساعت سازی مهارت داشته اند، طبعا این به مقتضای سابقه و پیشینه ی دیرین هیأت و نجوم در سرزمین بابل (خوزستان و عراق كنونی) بوده است.
3 - پیشوایان دین علیهم السلام از تكنیك سودمند استقبال كرده و تشویق می نمودند.
4 - ساعتی كه برای امام علی النقی علیه السلام ساخته اند از نوع شنی و ماسه ای بوده كه یكی از انواع ساعت های رایج آن زمان، یعنی آبی، آفتابی و شنی به شمار می رفت.
[1] ساعت هاي شني سر هر يك ساعت يك يا چند سنگريزه به نشانه رأس ساعت از آن خارج مي گشته است.